Όλα εκείνα που καθιστούν κάποιον μορφωμένο μπορούν σίγουρα να διαφέρουν και να σηκώνουν αρκετή συζήτηση. Εμείς θα περιοριστούμε στα λόγια του Walter Edward Whitehead:
«Σαν μορφωμένος άνθρωπος μπορεί να οριστεί εκείνος που μπορεί να διασκεδάσει και μόνος του με τον εαυτό του, να διασκεδάσει κάποιον άλλον και να δημιουργήσει από το πουθενά μια ολοκαίνουρια ιδέα».
Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά σε κάθε ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά.
Ένας άντρας που μπορεί να διασκεδάσει τον εαυτό του
«Βαριέμαι». Αυτή είναι μια λέξη που θα ήταν καθόλα αποδεκτή αν την έλεγε ένα παιδάκι δημοτικού που μόλις τελειώσαν οι καλοκαιρινές του διακοπές ή πρέπει να διαβάσει. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς θα έπρεπε να κάνουν κάτι για να βρουν μια κάποια λύση. Δυστυχώς για τους ίδιους τα παιδάκια αυτά μεγάλωσαν και έγιναν άντρες αλλά σε καμιά περίπτωση δεν ξεπέρασαν την ανάγκη να τους προσφέρει κάποιος άλλος την διασκέδαση που τόσο χρειάζονται. Είναι σαν αυτούς τους τύπους που κάθονται σε ένα τραπέζι για φαγητό μαζί με άλλους και δεν βγάζουν ούτε λέξη ή αυτούς που πηγαίνουν ένα ταξίδι και δεν έχουν ιδέα για το πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθήσουν για να περάσουν πραγματικά καλά. Είναι τελοσπάντων αυτοί οι τύποι που αφήνουν τα πάντα πάνω για να περάσουν πραγματικά καλά. Εδώ λοιπόν έρχεται να κάνει την διαφορά ο πραγματικά μορφωμένος άνθρωπος.
>>> Πώς σκέφτονται οι πλούσιοι
Όπως τα παιδιά διασκεδάζουν περισσότερο όταν ασχολούνται με κάποια παιχνίδια, έτσι κι αυτός έχει τα δικά του «παιχνίδια»: Μπορεί να απορροφηθεί ολοκληρωτικά διαβάζοντας ένα βιβλίο ή κάνοντας μια εργασία ή ένα χόμπι, καθώς έχει αναπτύξει σε τεράστιο βαθμό τα ένστικτα της εστίασης και της απόλυτης συγκέντρωσης. Φυσικά στις μέρες μας, με το iPhone να έχει γίνει σχεδόν προέκταση του χεριού, δεν είναι για κάποιον δύσκολο να διασκεδάσει ακόμη και μόνος του. Η πραγματική δοκιμασία όμως για τον σύγχρονο μορφωμένο άντρα είναι να μπορεί να διασκεδάσει τον εαυτό του ακόμη κι όταν η τεχνολογία δεν είναι διαθέσιμη.
Μπορείς να διασκεδάσεις με τον εαυτό σου όταν για παράδειγμα κάνεις κάμπινγκ ή σε μια συνομιλία σε ένα πάρτι; Ο μορφωμένος άντρας είναι σχεδόν αχόρταγα περίεργος να επεξεργαστεί αλλά και να γνωρίσει τον κόσμο αλλά και τους ανθρώπους γύρω του. Σε κάθε περίπτωση βλέπει, παρατηρεί προσεκτικά και φυσικά μαθαίνει. Το μυαλό του είναι μια αποθήκη ιδεών που μπορεί να ανταπεξέλθει σε κάθε πρόκληση.
Πώς όμως μπορεί να διασκεδάσει έναν άλλον άνθρωπο;
Αν κάποιος είναι κακόκεφος σε σημείο που να γίνεται ακόμη και αγενής, θα πρέπει να θεωρήσει τον εαυτό του τρομακτικά τυχερό αν έχει έναν φίλο που θα μπορεί εύκολα να του αλλάξει τη διάθεση. Ναι, μιλάμε για έναν πραγματικά μορφωμένο φίλο. Ο μορφωμένος άντρας λοιπόν μπορεί να εξελιχθεί σε αυτό που είναι ευρέως γνωστό ως «η ψυχή της παρέας», κάτι που τον καθιστά εκτός των άλλων και ασύγκριτα ελκυστικό. Είναι σε θέση να το κάνει αυτό λόγω του εύρους των γνώσεων και των εμπειριών του. Έχει σίγουρα ένα οπλοστάσιο από ενδιαφέρουσες ιστορίες χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν παρακολουθεί και έχει άποψη για την επικαιρότητα.
Ανεξαρτήτως της σύνθεσης του κοινωνικού περίγυρου κάθε φορά, έχει την συμπεριφορά -ενδεχομένως και μια καλή ιστορία- που ταιριάζει στην περίσταση. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα για έναν τέτοιο άντρα στην ιστορία είναι αυτό του Αβραάμ Λίνκολν. Αν και ουσιαστικά είχε περάσει μόνο ένα έτος τυπικής εκπαίδευσης, δεν σταματούσε ποτέ να διαβάζει και ήταν οπαδός της δια βίου μάθησης. Το αποτέλεσμα ήταν η ικανότητά του να μπορεί να μιλήσει στον καθένα για το οτιδήποτε και φυσικά να τον διασκεδάσει.
Γεννώντας νέες ιδέες
Σου φαίνεται πιο απλό από τα δύο προηγούμενα, σωστά; Λάθος. Είναι πολύ πιο δύσκολο να είσαι ανοιχτόμυαλος και να δοκιμάζεις νέα πράγματα από όσο φανταζόσουν. Πρόσφατη έρευνα μάλιστα απέδειξε πως αρκετές φορές η επιθυμία μας να γινόμαστε καλύτεροι προκύπτει από παράλογες πεποιθήσεις και κίνητρα. Για παράδειγμα, πολύ συχνά όταν ερχόμαστε σε διαμάχη με κάποιον που είναι αντίθετος με τις απόψεις μας για οποιονδήποτε λόγο, δεν προσπαθούμε να προσεγγίσουμε τις δικές του αλλά τον τοποθετούμε αμέσως στο περιθώριο. Πολλές φορές υπάρχει μια ανάγκη επιβεβαίωσης που μας κάνει να δίνουμε προσοχή μόνο σε νέες πληροφορίες που όμως επιβεβαιώνουν ή συμφωνούν με προϋπάρχουσες αντιλήψεις μας, ενώ αφήνουμε άλλες λεπτομέρειες που μας μοιάζουν ξένες να «φεύγουν» από το μυαλό μας.
Αυτό όπως αντιλαμβάνεσαι δεν μπορεί να βαδίσει παράλληλα με το να γεννηθεί μια νέα ιδέα. Απλά αγνοείς αυτές τις λεπτομέρειες χωρίς να θέλεις να επενδύσεις πάνω τους σε χρόνο, συναίσθημα ή ακόμη και χρήμα. Με άλλα και πιο απλά λόγια το υποσυνείδητο ενός πραγματικά μορφωμένου ανθρώπου βλέπει κάθε ιδέα σαν έναν σπουδαίο θησαυρό. Ο εγκέφαλός του λειτουργεί σαν την υποδοχή σε ένα καλό εστιατόριο όπου όλο το προσωπικό θα σε κάνει να αισθανθείς σχεδόν σαν στο σπίτι σου και όχι σαν έναν μονίμως μουτρωμένο πορτιέρη που θα σου «ρίξει πόρτα» σε ένα κλαμπ.
Όλα αυτά για να καταλάβεις τη δυνατότητα που έχει κάποιος να διασκεδάσει ακόμη και βρίσκοντας νέες ιδέες και να θέσει το μυαλό σε ένα καθεστώς όχι ακριβώς πλήρους λειτουργίας, αλλά σαν να του λέει: «Εντάξει, τώρα συμβαίνει αυτό, μήπως να μην αποφασίσουμε τόσο βιαστικά. Μήπως θα ήταν καλύτερα να δούμε πρώτα και μετά να πράξουμε;».
