2 στους 3 καταναλωτές θεωρούν ότι πρέπει να απαγορευτεί η πλαστική σακούλα
Στις 10/8/2017 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’ 2812/10.8.2017 της με αριθμ. 180036/952/10.8.2017 Κοινή Απόφαση, με θέμα: «Καθορισμός μέτρων και κανόνων για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σε συμμόρφωση με την οδηγία 2015/720/ΕΕ «για την τροποποίηση της οδηγίας 1994/62/ΕΚ με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 29ης Απριλίου 2015» η οποία στοχεύει στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, στην αλλαγή νοοτροπίας των καταναλωτών προς τη χρήση σακουλών μεταφοράς προϊόντων πολλαπλών χρήσεων και όχι μιας χρήσης.
Πιο συγκεκριμένα, ορίζεται ανταποδοτικό τέλος, ύψους 3 λεπτών (για το 2018) και 7 λεπτών από την 1.1.2019, ανταποδοτικού χαρακτήρα σε όλες τις λεπτές πλαστικές σακούλες μιας χρήσης (πάχους 0-50 μm) από την 1.1.2018, με εξαίρεση τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος μικρότερο από 15 μm, οι οποίες απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία χύδην τροφίμων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το ΙΕΛΚΑ πραγματοποίησε μελέτη σε καταναλωτές. Η σχετική έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 530 άτομα από όλη τη χώρα είναι αποκαλυπτική για τις παραμέτρους του θέματος. Συγκεκριμένα, μόλις 1 στους 10 καταναλωτές είναι διατεθειμένος να συνεχίσει να πληρώνει για τις πλαστικές σακούλες μίας χρήσης (βλ. σχήμα 1), ενώ το 57% δηλώνει ότι θα χρησιμοποιήσει επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες. Το 33% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει ακόμα τι θα κάνει, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζονται οργανωμένες πρωτοβουλίες ενημέρωσης από την πολιτεία, την επιχειρηματική κοινότητα και τις ενώσεις καταναλωτών.
Η επιλογή της επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας από το καταναλωτικό κοινό ταυτίζεται με τον αντίστοιχο στόχο που έχει θέσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, όμως απαιτείται μία σημαντική αλλαγή στις αγοραστικές συνήθειες του κοινού, η οποίο αναμφίβολα θα επηρεαστεί-υποβοηθηθεί και από την εφαρμογή του μέτρου της χρέωσης.
Χαρακτηριστικό είναι ότι σήμερα 2 στους 3 καταναλωτές δηλώνουν ότι κατέχουν κάποιου είδους επαναχρησιμοποιούμενη τσάντα (σχήμα 2) αλλά μόλις το 8% την χρησιμοποιεί συστηματικά (πάντα) και το 23% επαρκώς (συχνά) (σχήμα 3). Ο βασικός λόγος φαίνεται ότι είναι ότι δεν έχουν ενεργοποιηθεί επαρκώς τα αντανακλαστικά τους καθώς 1 στους 2 δηλώνει ότι δεν τις χρησιμοποιεί επειδή δεν το θυμάται, κάτι που σημαίνει ότι και πάλι χρειάζεται οργανωμένη ενημέρωση των καταναλωτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτιμάται ότι συνολικά οι πλαστικές σακούλες για το σύνολο του λιανεμπορίου (οργανωμένο λιανεμπόριο, μικρή λιανική και την εστίαση) ανά έτος στη χώρα ξεπερνούν 4,5 δισεκατομμύρια. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου 400 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος το 2016, αυξημένες από την μέτρηση του ΙΕΛΚΑ του 2015 η οποία ανέφερε 363 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος. Σημειώνεται ότι ακόμα και η συντηρητική η εκτίμηση για 363 σακούλες φέρνει την Ελλάδα στην 1η θέση σε κατανάλωση, υπερδιπλάσια από τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο των 175 τεμαχίων.
Παράλληλα όμως και σε αντίθεση με την πολύ υψηλή χρήση της πλαστικής σακούλας το 92% του κοινού συμφωνεί ότι οι σακούλες πρέπει να μειωθούν (σχήμα 4), ενώ μάλιστα το 64% θεωρεί ότι πρέπει να απαγορευτεί πλήρως η διάθεση τους. Φαίνεται πως το καταναλωτικό κοινό στην πλειοψηφία του συμφωνεί με δράσεις στην κατεύθυνση της μείωσης της χρήσης της πλαστικής σακούλας. Υπάρχει όμως ένα σημαντικό ποσοστό περί το 1/3 των καταναλωτών οι οποίοι χρειάζονται βοήθεια από τους εμπλεκόμενους ενδιαφερόμενους φορείς (την πολιτεία, την επιχειρηματική κοινότητα και τις ενώσεις καταναλωτών) προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και συνήθειες.
ΙΕΛΚΑ
ΙΕΛΚΑ
