Σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι εμφανίζονται περισσότερο σεξουαλικά απελευθερωμένοι από ποτέ, γίνεται αντιληπτό ότι οι μύθοι και οι προσωπικές μας ανασφάλειες γύρω από το σεξ καλά κρατούν. Μια κατηγορία -ταμπού που αξίζει να μελετηθεί, καθώς όλο και περισσότερα ζευγάρια εκφράζουν σήμερα σχετικές ανησυχίες με αφορμή την εξάπλωση των νέων τεχνολογιών και τη δημιουργία περισσότερων σεξουαλικών επιλογών, είναι ο αυνανισμός του άνδρα και της γυναίκας.
Πώς αισθάνεται άραγε μια γυναίκα όταν ανακαλύπτει ότι ο σύντροφός της δεν αρκείται ή δεν ανταποκρίνεται στη μεταξύ τους σεξουαλική επαφή και ότι αυτοϊκανοποιείται; Συνήθως ένα από τα πρώτα συναισθήματα που γεννιούνται στη γυναίκα είναι αυτό της ανασφάλειας: «Μήπως με βαρέθηκε; Μήπως δεν είμαι αρκετά σέξι για εκείνον;». Την ίδια στιγμή, σκεπτόμενη πως ο σύντροφός της συναντά πλέον την ηδονή στην αναπαράσταση μιας άλλης, αρχίζει να δημιουργεί σενάρια προσποίησης και απιστίας εκ μέρους του. Από την άλλη, και η στάση του άνδρα που μαθαίνει ή βλέπει τη σύντροφό του να έρχεται πιο εύκολα σε οργασμό μόνη της παρά μαζί του είναι εξίσου αμήχανη, καθώς νιώθει ότι δεν μπορεί να εκπληρώσει τις προσδοκίες της και τον σεξουαλικό του ρόλο του απέναντί της.
Είναι όμως τα πράγματα έτσι; Αποτελεί ο αυνανισμός μια ένδειξη αποστασιοποίησης και παθογένειας για την ερωτική ζωή του ζευγαριού; Παλαιότερα, πιστεύαμε ότι η αυτοϊκανοποίηση «εξυπηρετεί» τις σεξουαλικές ανάγκες των ανθρώπων που ζουν χωρίς σύντροφο και δεν έχουν άλλη επιλογή. Ετσι, θεωρούσαμε ότι ένα άτομο που βρισκόταν σε σχέση δεν είχε πλέον λόγους να αυνανίζεται, καθώς μπορούσε να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του μέσα από την επαφή με τον σύντροφό του. Ωστόσο, οι σύγχρονοι μελετητές (Ινστιτούτο Kinsey) διέψευσαν αυτό το στερεότυπο όταν έφεραν στο φως στοιχεία που έδειχναν ότι ο αυνανισμός δεν είναι αποκλειστική συνήθεια των αδέσμευτων τύπων, αλλά ότι αντιθέτως αποτελεί μια αρκετά διαδεδομένη εμπειρία μεταξύ των παντρεμένων ατόμων και των μονογαμικών ζευγαριών (ανδρών και γυναικών).
Στη συνέχεια, άλλοι επιστήμονες ήρθαν για να ερμηνεύσουν αυτά τα αποτελέσματα και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις μας γύρω από το σχετικό πεδίο. Σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για τα δεδομένα της Ευρώπης και της Αμερικής έχει φανεί ότι οι άνδρες και οι γυναίκες που βρίσκονται σε σχέση θεωρούν τον αυνανισμό εναλλακτική μορφή σεξουαλικής έκφρασης και απόλαυσης που όχι μόνο δεν αλλοιώνει τους δεσμούς ανάμεσά τους, αλλά αντιθέτως ενισχύει την αντιληπτή ποιότητα της σχέσης τους (κυρίως για τις γυναίκες).
Ωστόσο, επειδή ο φαντασιωσικός αυνανισμός είναι στο χέρι μας, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι μπορεί να γίνει εξαιρετικά ερεθιστικός και εθιστικός για το άτομο που ζει μέσα από τις αναπαραστάσεις του και να θέσει σε πραγματικό κίνδυνο τη σχέση του. Είναι διαφορετικό δηλαδή να αυνανίζομαι επειδή θέλω να σε έχω και δεν μπορώ (π.χ., λόγω υποχρεώσεων, έλλειψης χρόνου, προβλημάτων υγείας, δύσκολων μεταβάσεων για το ζευγάρι) και διαφορετικό να αυνανίζομαι επειδή δεν θέλω να έρθω σε επαφή μαζί σου. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν ανεπίλυτα προβλήματα και συγκρούσεις στο εσωτερικό της σχέσης τους, καθώς και οι ανασφαλείς σύντροφοι, οι οποίοι ελέγχουν διαρκώς τη σεξουαλική και συναισθηματική ετοιμότητα του ανθρώπου που έχουν δίπλα τους, είναι περισσότερο επιρρεπείς στην «απιστία» του αυνανισμού.
Και το ερώτημα που δημιουργείται σχεδόν αναπόφευκτα εδώ είναι: «Μπορεί ο αυνανισμός να ωφελήσει το ζευγάρι;». Η απάντηση είναι ότι το ζευγάρι δεν θα πρέπει να υποτιμά και να αποκρύπτει με ενοχικό ύφος κάτι τόσο φυσιολογικό, όπως είναι η ανάγκη των δύο συντρόφων να αντλούν χαρά μέσα από το ίδιο τους το σώμα.
Μάλιστα, αξίζει να αναφερθεί ότι οι ειδικοί στον χώρο της σεξουαλικής θεραπείας πολλές φορές συστήνουν τον αυνανισμό ως άσκηση αυτογνωσίας προς τις γυναίκες που δεν κορυφώνουν και προς τους άνδρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόωρης εκσπερμάτισης. Επομένως, γίνεται κατανοητό ότι η αυτοϊκανοποίηση όχι μόνο δεν βλάπτει, αλλά αντιθέτως μπορεί να βοηθήσει το άτομο να εξασκήσει τη φαντασία του και να βελτιώσει τη σεξουαλική του ζωή, κάνοντάς το πιο συνειδητοποιημένο και αποφασιστικό στο πεδίο του έρωτα.
Ολοκληρώνοντας, αξίζει να θυμόμαστε ότι το Α και το Ω σε μια υγιή σχέση είναι το τι θέλουμε και όχι το τι «πρέπει». Ο,τι είναι ασφυκτικό και μας καταπιέζει μας εμποδίζει να δημιουργήσουμε και γι’ αυτό το βάζουμε στην άκρη…
Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
Είναι όμως τα πράγματα έτσι; Αποτελεί ο αυνανισμός μια ένδειξη αποστασιοποίησης και παθογένειας για την ερωτική ζωή του ζευγαριού; Παλαιότερα, πιστεύαμε ότι η αυτοϊκανοποίηση «εξυπηρετεί» τις σεξουαλικές ανάγκες των ανθρώπων που ζουν χωρίς σύντροφο και δεν έχουν άλλη επιλογή. Ετσι, θεωρούσαμε ότι ένα άτομο που βρισκόταν σε σχέση δεν είχε πλέον λόγους να αυνανίζεται, καθώς μπορούσε να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του μέσα από την επαφή με τον σύντροφό του. Ωστόσο, οι σύγχρονοι μελετητές (Ινστιτούτο Kinsey) διέψευσαν αυτό το στερεότυπο όταν έφεραν στο φως στοιχεία που έδειχναν ότι ο αυνανισμός δεν είναι αποκλειστική συνήθεια των αδέσμευτων τύπων, αλλά ότι αντιθέτως αποτελεί μια αρκετά διαδεδομένη εμπειρία μεταξύ των παντρεμένων ατόμων και των μονογαμικών ζευγαριών (ανδρών και γυναικών).
Στη συνέχεια, άλλοι επιστήμονες ήρθαν για να ερμηνεύσουν αυτά τα αποτελέσματα και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις μας γύρω από το σχετικό πεδίο. Σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για τα δεδομένα της Ευρώπης και της Αμερικής έχει φανεί ότι οι άνδρες και οι γυναίκες που βρίσκονται σε σχέση θεωρούν τον αυνανισμό εναλλακτική μορφή σεξουαλικής έκφρασης και απόλαυσης που όχι μόνο δεν αλλοιώνει τους δεσμούς ανάμεσά τους, αλλά αντιθέτως ενισχύει την αντιληπτή ποιότητα της σχέσης τους (κυρίως για τις γυναίκες).
Ωστόσο, επειδή ο φαντασιωσικός αυνανισμός είναι στο χέρι μας, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι μπορεί να γίνει εξαιρετικά ερεθιστικός και εθιστικός για το άτομο που ζει μέσα από τις αναπαραστάσεις του και να θέσει σε πραγματικό κίνδυνο τη σχέση του. Είναι διαφορετικό δηλαδή να αυνανίζομαι επειδή θέλω να σε έχω και δεν μπορώ (π.χ., λόγω υποχρεώσεων, έλλειψης χρόνου, προβλημάτων υγείας, δύσκολων μεταβάσεων για το ζευγάρι) και διαφορετικό να αυνανίζομαι επειδή δεν θέλω να έρθω σε επαφή μαζί σου. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν ανεπίλυτα προβλήματα και συγκρούσεις στο εσωτερικό της σχέσης τους, καθώς και οι ανασφαλείς σύντροφοι, οι οποίοι ελέγχουν διαρκώς τη σεξουαλική και συναισθηματική ετοιμότητα του ανθρώπου που έχουν δίπλα τους, είναι περισσότερο επιρρεπείς στην «απιστία» του αυνανισμού.
Και το ερώτημα που δημιουργείται σχεδόν αναπόφευκτα εδώ είναι: «Μπορεί ο αυνανισμός να ωφελήσει το ζευγάρι;». Η απάντηση είναι ότι το ζευγάρι δεν θα πρέπει να υποτιμά και να αποκρύπτει με ενοχικό ύφος κάτι τόσο φυσιολογικό, όπως είναι η ανάγκη των δύο συντρόφων να αντλούν χαρά μέσα από το ίδιο τους το σώμα.
Μάλιστα, αξίζει να αναφερθεί ότι οι ειδικοί στον χώρο της σεξουαλικής θεραπείας πολλές φορές συστήνουν τον αυνανισμό ως άσκηση αυτογνωσίας προς τις γυναίκες που δεν κορυφώνουν και προς τους άνδρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόωρης εκσπερμάτισης. Επομένως, γίνεται κατανοητό ότι η αυτοϊκανοποίηση όχι μόνο δεν βλάπτει, αλλά αντιθέτως μπορεί να βοηθήσει το άτομο να εξασκήσει τη φαντασία του και να βελτιώσει τη σεξουαλική του ζωή, κάνοντάς το πιο συνειδητοποιημένο και αποφασιστικό στο πεδίο του έρωτα.
Ολοκληρώνοντας, αξίζει να θυμόμαστε ότι το Α και το Ω σε μια υγιή σχέση είναι το τι θέλουμε και όχι το τι «πρέπει». Ο,τι είναι ασφυκτικό και μας καταπιέζει μας εμποδίζει να δημιουργήσουμε και γι’ αυτό το βάζουμε στην άκρη…
Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
